Vitaal leiderschap

Vitaliteit gaat over het hebben van veel kracht en energie, zodat je lekker in je vel zit en goed kunt presteren. Vitaal leiderschap gaat over het managen van deze energie in een organisatie. Het managen van energie betekent niet simpelweg dat je ervoor moet zorgen dat medewerkers zich fysiek fit voelen. Het begint met het zijn van een vitale leider, voordat je anderen kunt aanzetten om aandacht te besteden aan hun vitaliteit.

Persoonlijk vitaal leiderschap

We ontkomen er niet aan om aandacht te besteden aan onze eigen vitaliteit. Door onze huidige leefstijl hebben we veel te maken met zogenoemde welvaartziekten. Dit zijn ziekten die grotendeels worden veroorzaakt door onze leefstijl. Denk bijvoorbeeld aan veel suikerrijke en vette voeding, te weinig lichaamsbeweging, teveel alcoholgebruik, toegenomen werk- en prestatiedruk, teveel stress en te weinig ontspanning. Vaak besteden we pas echt aandacht aan vitaliteit op het moment dat er iets mis is of is geweest, zoals burn-out, ziekte of ontslag. Het kan echter ook zo zijn dat je dit van dichtbij meemaakt via een dierbare. Nadenken over je eigen vitaliteit krijgt dan een grotere prioriteit.

Naast dat vitaliteit aandacht krijgt vanuit een toename aan ziektes, zijn we ons er ook steeds meer van bewust dat we ziektes kunnen voorkomen door te werken aan vitaliteit. Zoals je net kon lezen motiveert pijn, iets dat mis is, een verandering om ergens mee aan de slag te gaan. Daarnaast kan inspiratie ons ook motiveren om ergens mee aan de slag te gaan. Een individu kan slechts zijn of haar eigen leefstijl veranderen. Dat kan iemand anders niet voor hem of haar doen. Je kunt echter wel inspireren met voorbeeldgedrag, om anderen aan te zetten een gezonde en vitale leefstijl erop na te houden. Vitaal leiderschap begint dus met het zijn van een vitale leider.

Drie basisvoorwaarden

Om daadwerkelijk vitaal gedrag te laten zien, zijn drie basisvoorwaarden belangrijk. Ten eerste moeten medewerkers willen. Aandacht, bewustwording en informeren rondom vitaliteit en gezond gedrag is dus erg belangrijk. Ten tweede moeten medewerkers in staat zijn een vitaal gedrag te vertonen, dus kunnen. Vaak weten we wel hoe we gezonder moeten leven, maar ontbreekt het aan een strategie. Vitaliteitsbeleid en een vitaliteitsprogramma op de werkvloer kan hierbij richting geven. Tot slot is het belangrijk dat medewerkers gefaciliteerd worden om met vitaliteit aan de slag te gaan. Dit betekent dat ingespeeld wordt op individuele behoeften, iets waar de leidinggevende een belangrijke rol in kan spelen.

Het managen van energie

Het is duidelijk dat iemand zelf actie moet ondernemer om vitaler te leven. Door voorbeeldgedrag te laten zien kan een leidinggevende mensen inspireren om meer aandacht aan vitaliteit te besteden. Daarnaast is het belangrijk om samen met medewerkers invulling te geven aan vitaliteitsbeleid en -programma’s. Worden zij niet meegenomen in initiatieven, dan gaan zij achterover leunen. Bovendien krijgen zij het signaal dat ze iets ‘moeten’. Vaak zijn er dan genoeg redenen te verzinnen om het juist niet te doen. Bijvoorbeeld dat je te druk bent om je zit/sta-bureau continu in te stellen of dat je wegens sociale redenen liever in de kantine blijft dan een lunchwandeling maakt.

Het bij elkaar brengen van medewerkerdoelen en organisatiedoelen is een cruciale vaardigheid van vitaal leiderschap. Dat betekent dat de leidinggevende de medewerker ondersteunt en begeleidt om de juiste dingen te kunnen doen. Door continu met medewerkers de dialoog aan te gaan over hun wensen en behoeften kan een vitale leider bijdragen in het tegemoetkomen hieraan. Als medewerkers lekker in hun vel zitten gaan zij immers beter presteren. Vitaal leiderschap is dus in het belang van beide partijen, wat zich ook nog eens positief terugvertaalt naar je klanten.

De relatie met amplitief leiderschap

Hoewel vitaal leiderschap ontzettend belangrijk is, spreken wij liever van amplitief leiderschap. Vitaal leiderschap heeft logischerwijs als doel om medewerkers vitaler te maken. Amplitief leiderschap heeft als doel om vorm en invulling te geven aan een amplitieve cultuur. Bij een amplitieve cultuur staat centraal dat meer welzijn, leidt tot beter functioneren, wat resulteert in groter organisatiesucces.

Het vergroten van welzijn en functioneren is breder dan het vergroten van vitaliteit. Het gaat om algehele gezondheid, bevlogenheid, talentontwikkeling en het inrichten van optimale werkomstandigheden. Vitaliteit is hierbinnen een belangrijk onderdeel van een groter geheel. Uiteraard is hóe je aan leiderschap werkt belangrijker dan hoe je de leiderschapsstijl noemt. Je kunt er dus voor kiezen om amplitief leiderschap toe te passen en dit vitaal leiderschap te noemen om wellicht betere aansluiting te zoeken bij gebruikte communicatie binnen de organisatie. Laat echter geen verwarring ontstaan in het doel dat je nastreeft met de gekozen leiderschapsstijl. Lees voor de volledigheid ook ons artikel over amplitief leiderschap.