Skip to main content

Amplitief leiderschap heeft als doel vorm en invulling geven aan een amplitieve cultuur

Amplitief leiderschap

Een amplitieve cultuur is onmisbaar voor succesvolle, toekomstbestendige organisaties. Meer dan ooit is duidelijk dat mensen het verschil maken in het succes van organisaties. De mens kan en moet namelijk inspelen op de snelle veranderingen die onze wereld kenmerken. De noodzakelijke wendbaarheid van organisaties komt voort uit de flexibiliteit en innovativiteit van de mensen die er werken. En een amplitieve cultuur vraagt om amplitief leiderschap.

Groeigerichte cultuur

Werken aan amplitie houdt in dat je focust op het vergroten, versterken en ontwikkelen van datgene wat wél gewenst is. Dit heeft het vermogen tot groei in zich, omdat je je niet beperkt tot oorzaken van problemen en risico’s. Je werkt aan potentieverwezenlijking. Verandering is vaak een tijdelijk (en plotseling) proces. Ontwikkeling is juist een continu proces van groei. Bij een amplitieve organisatiecultuur zit aandacht voor groei en ontwikkeling verweven in het DNA van de organisatie. En wie of wat geeft vorm en invulling aan dit DNA? Precies, de mensen die er werken.

Drie niveaus van leiderschap

In de basis kent leiderschap twee vormen: leidinggeven aan jezelf en leidinggeven aan anderen. Binnen een organisatie uit zich dit in een directie of werkgever die het menselijk kapitaal, dus alle medewerkers binnen de organisatie, centraal stelt (niveau 1). Het welzijn en functioneren van mensen vergroten is dé manier om organisatiesucces te waarborgen. De leidinggevenden ondersteunen dit uitgangspunt door niet alleen te sturen op resultaten, maar medewerkers vooral te inspireren, coachen en faciliteren om het beste uit zichzelf te halen (niveau 2). Het leidinggeven aan jezelf betreft tot slot iedereen binnen de organisatie (niveau 3). Van directeur tot uitvoerend medewerker, iedereen is verantwoordelijk voor het centraal stellen van het eigen welzijn en functioneren. Pas als er sprake is van dergelijk amplitief leiderschap, kunnen we spreken van een amplitieve cultuur.

Als we het hebben over amplitief leiderschap dan hebben we het dus over het uitvoeren van een amplitieve cultuur in de organisatie als geheel. Niveau 2 vraagt echter ook om rechtstreeks leidinggeven aan anderen door bij te dragen aan de groei- en ontwikkelingsmogelijkheden van medewerkers. We noemden al dat inspireren, coachen en faciliteren drie leiderschapsstijlen zijn die het meest effectief zijn om medewerkers het beste uit zichzelf te laten halen. We vatten deze stijlen samen onder de noemer transformationeel leiderschap. Onderdeel van amplitief leiderschap is dus transformationeel leidinggeven aan medewerkers.

Transformationeel leiderschap

In de onderzoeksliteratuur is veel aandacht besteed aan de positieve effecten van transformationeel leiderschap. Zo blijkt bevlogenheid van medewerkers het vaakst op te treden onder deze leiderschapsstijl. Het is dus niet zo gek dat ook de tevredenheid en motivatie hoger ligt en dat de leidinggevende vaker als effectief wordt beoordeeld door de medewerkers. Ook scoren medewerkers hoger op prestaties, betrokkenheid, competenties en loyaliteit. En laten ze onder transformationeel leiderschap meer proactief gedrag zien dat bijdraagt aan het eigen welzijn en functioneren.* 

Er wordt tegenwoordig ook wel gesproken over bijvoorbeeld bevlogen leiderschap of vitaal leiderschap. Hoewel we met dit soort definities vaak hetzelfde bedoelen als wat wij hierboven beschrijven, staat niet het gedrag van de leidinggevende, maar de uitkomst centraal. Het gaat immers om de uitkomst die deze leidinggevende heeft op zijn of haar volgers. Een bevlogen leidinggevende is pas effectief als zijn volgers bevlogen zijn en een vitaal leider is pas succesvol met vitale volgers. Bij transformationeel leiderschap staat niet de uitkomst centraal, maar het feit dat de leidinggevende zich bezighoudt met continue transformatie, oftewel verandering/ontwikkeling.

Samenvatting

Een amplitieve cultuur, waarbij het welzijn en functioneren van medewerkers centraal staat om organisatiesucces te waarborgen, vraagt om amplitief leiderschap van de mensen die er werken. Dat betekent:

  1. het centraal stellen van het menselijk kapitaal door de directie
  2. het inzetten van transformationele leiderschapsstijlen (inspireren, coachen en faciliteren) door de leidinggevenden 
  3. en het vertonen van zelfleiderschap om het eigen welzijn en functioneren centraal te stellen door elke individuele medewerker

*Je vindt verschillende bronnen terug in ons boek ‘Werken aan amplitie’ hoofdstuk 9.

Word lid van het Kennisplein Amplitie en neem deel aan interactieve kennissessies.